Project: Warmtetransitie Amersfoortse Binnenstad
De warmtetransitie in onze historische binnensteden is vaak zo complex, dat veel gemeenten het vraagstuk doorschuiven op de langere termijn. Dat blijkt uit recent onderzoek van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE). Amersfoort, pilotgemeente in dit onderzoek, heeft nu concrete ambities uitgesproken en plannen uitgewerkt om de oude binnenstad aardgasvrij te maken.
Het RCE-onderzoek toont aan hoe groot de urgentie is om de historische binnenstad van Amersfoort van het gas af te krijgen. Naar aanleiding hiervan heeft de gemeente Amersfoort actie ondernomen door samen met de binnenstadbewoners voor de gehele binnenstad een gedetailleerd en breed gedragen warmteplan uit te werken. Dit plan bestaat zowel uit een integraal plan voor het hele rijksbeschermde stadsgezicht, als uit een plan om twee deelgebieden aardgasvrij te maken.
Voorbeeldclusters
Om tot een integraal en uitvoerbaar plan te komen worden twee clusters met historische panden verder uitgewerkt en aardgasvrij gemaakt. Deze voorbeeldclusters betreffen een deel van de middeleeuwse Muurhuizen en het gebied rondom museum Flehite. Door in twee clusters te werken kan de gemeente experimenteren met verschillende type vastgoed en verschillende eigenaren. Het gaat hierbij zowel om vastgoed in eigendom van de gemeente als om grotere gebouwen van particuliere organisaties, maar ook om woningen van individuele pandeigenaren.
Cultuurhistorische elementen
Dit erfgoed kenmerkt zich door de aanwezigheid van grote tuinen aan het water en monumentale architectuur, zoals gesloten kappen, forse gemetselde wanden met historische vensters en monumentale interieuronderdelen. Verschillende van deze cultuurhistorische elementen, zoals tuinen, water en dakenlandschap, kunnen nu worden ingezet bij de energietransitie van dit erfgoed. Binnen de geselecteerde clusters wordt de opwek, opslag en distributie van energie gezamenlijk opgelost. Het biedt schaalvoordelen om samen te werken, bijvoorbeeld met oplossingen als warmtewinning uit grachtwater, bodemwarmte en warmte-koude-opslag (WKO) in de bodem.
Kennisdeling en participatie
De pandeigenaren in deze clusters zijn nauw betrokken en zijn bereid ook zelf te investeren in de verduurzaming. Dit wordt mogelijk beklonken in een ‘eigenaren deal’. De onderzoeksresultaten en opgedane kennis zullen worden gedeeld met de andere eigenaren in de binnenstad en met vergelijkbare binnensteden. Daarmee komt het echte einddoel dichterbij, met breed gedragen oplossingen voor de energietransitie van de historische binnenstad als geheel.