Project: Nieuw Drassig Land
Het gebied Terwolde-Nijbroek omvat een waterstaatkundig en landschappelijk ensemble bestaande uit het gemaal bij Terwolde en de Middeleeuwse polder Nijbroek, gelegen tussen de IJssel en de Veluwe. De komende decennia moeten door klimaatverandering ingrepen worden gedaan in beide delen van het ensemble.
De polder heeft zijn oorspronkelijke structuur van weteringen, die ten dele een natuurlijke oorsprong hebben en daardoor niet helemaal recht zijn, grotendeels weten te behouden. Ook kent de polder een bijzondere omdijking en staan er veel bosjes in. Dit wordt sinds 1921 (mede) bemalen door het gemaal bij Terwolde. Aanvankelijk een stoomgemaal, sinds 1951 het naastgelegen elektrische gemaal Baron van der Feltz, gebouwd in Delftse Schoolstijl. De opgaven voor het gemaal en polder zijn de motor van een bredere gebiedsontwikkeling die moet leiden tot een klimaatrobuust en natuurinclusief watersysteem.
Gemaal
Het gemaal moet een grotere uitmaalcapaciteit krijgen én het moet kunnen inmalen bij lage IJsselwaterstanden. Het waterschap kiest er heel bewust voor om dit te realiseren in het huidige gemaal. Wel is er een uitbouw noodzakelijk. De uitbreiding wordt architectonisch zodanig vormgegeven dat het een plus vormt op het bestaande gemaalensemble. Deze keuze vergt een extra investering. Tevens kan dan het leegstaande stoomgemaal een nieuwe functie krijgen in de vorm van een publiek toegankelijke herbestemming.
Klimaatadaptief
Daarnaast moet ook de polder Nijbroek klimaatadaptief worden gemaakt, want zoals de polder er nu bij ligt, is deze onvoldoende in staat de gevolgen van klimaatverandering op te vangen. Het gaat onder andere om twee kilometer natuurvriendelijke oeverzones (‘klimaatmantels’) op Nijbroekse wijze en aanleg van ‘klimaatbosjes op basis van oude rabatstructuur: dit houdt water vast en versterkt het landschap. Ook worden stuwen rondom de polder aangepast om meer water te kunnen vasthouden, en worden bruggen hersteld.
Plannen
Alle plannen worden in nauwe samenwerking met de bewoners opgesteld door gemeente, waterschap en bureau Open Kaart, gespecialiseerd in co-creatie en ontwerp. ‘Hartslag’ van de planuitwerking vormen vier ateliers die hebben plaatsgevonden in eerste helft 2021. De leeromgeving wordt ingericht door middel van kennisdeling via magazines van waterschappen en gemeenten.